Historia cen Original War, a siła nabywcza pieniądza
Dziś chciałbym przedstawić, jak na przełomie kolejnych lat od premiery, kreowały się ceny gry Original War w edycjach fizycznych i cyfrowych. Pod lupę wezmę wydania polskie, a także zagraniczne, na końcu zestawiając je z potencjalną siłą nabywczą walut w danym okresie. Ilustrując zmiany wartości gry na przełomie lat, wskażę również decyzje, jakimi były one kierowane. Myślę, że to dość interesujące studium przypadku, na bazie przeszłych oraz obecnych uwarunkowań geopolitycznych państw.
Screen
Ceny wydań fizycznych:
Original War, to drugie dziecko czeskiej firmy Altar Interactive (póżniejsze Altar Games). Stanowi oryginalne połączenie gatunku RTS z elementami RPG, cechując się nieliniową fabułą. Pierwszy raz przedstawiona została w trakcie odbywających się 11-13 maja 2000 targów E3 2000 w Los Angeles Convention Center. Wydana oficjalnie 15 czerwca 2001, z ramienia Virgin Interactive. W Polsce swoją premierę miała mieć 17 października 2001, w ramach serii eXtra Gra wydawanej przez CD Projekt pod hasłem "oryginały tańsze niż piraty" - w dużym pudełku za jedyne 29.90 zł (gdzie w tym okresie ceny gier AAA wahały się między 129 a 149 zł). Miesiąc później, 3 grudnia 2001, gra pojawia się we Francji i USA (w tym ostatnim w edycji budżetowej za $20, czyli 82 zł). Oficjalnie Original War wydane zostaje w 9 językach: polskim, angielskim, francuskim, czeskim, niemieckim, włoskim, hiszpańskim, rosyjskim oraz japońskim.
Pozycja ta często występowała także w czasopismach (w Polsce był to m.in. Play, Świat Gier Komputerowych, Gry Komputerowe czy w Czechach Score) i licznych seriach budżetowych (w Polsce eXtra Klasyka, Tanie Granie, w Niemczech redfly, Francji White Label, Objectif Jeux, czy w UK Sold Out). Powodowało to, że gra była świetna nie tylko pod względem jakości, ale także w stosunku jakości do ceny.
Wydania premierowe:
W większości krajów na premierę gra została wydana w klasycznym DVD Boxie, z instrukcją oraz dwoma krążkami CD. Wyjątek stanowiła edycja japońska, która na rynek trafiła (podobnie jak polskie wydanie budżetowe) w dużym pudełku. Ceny tych wydań nie odbiegały znacznie od przeciętnej ceny premierowych gier tego okresu, a ich dostępność była głównie w sklepach komputerowych i tych z grami.
Poniżej, jak kreowały się ceny premierowego wydania w wybranych krajach, wraz z przelicznikiem walutowym - zgodnie z obowiązującym wtedy kursem.
| UK | Francja | Czechy | Niemcy | Australia |
| £29.99 (179 zł) | 300F (170 zł) | 899 Kč (99 zł) | 79.99 DEM (152 zł) | AU$79.95 (165 zł) |
Wydania budżetowe:
W Polsce jednak najważniejszymi były tzw. wydania budżetowe, gdyż tylko za ich pośrednictwem gra trafia na nasz rynek. Początkowo pojawia się w ramach wypuszczanej wtedy budżetowej serii "eXtra Gra" - numer 6/2001 - wydawanej przez CD Projekt, w postaci popularnych w tamtym okresie big boxów. Miało to miejsce 16 października 2001 (dzień wcześniej, niż przewidywano). Cena wydania wynosiła 29.90 zł. Dzięki czemu w niskiej cenie, w ogromnym, kartonowym pudle, była dostępna w każdym kiosku oraz części sklepów już w dniu premiery, a jej reklama publikowana jest we wszystkich czasopismach growych. Niskimi kosztami dystrybutora jest po prostu wszędzie.
Screen
Gra ukazała się u nas jeszcze 22 maja 2002 w ramach serii eXtra Klasyka i w czasopismach, w listopadowym wydaniu Świat Gier Komputerowych 24 października 2002 - następnie ponownie trafia do egzemplarza Świat Gier Komputerowych Extra (07) 1/2003; 6 grudnia 2003 w 102 numerze Gry Komputerowe (11-12/2003), gdzie do wyboru była edycja z Original War lub Jagged Alliance 2.5: Unfinished Business oraz 20 maja 2004 w wydaniu 6/2004 Play PC CD Rom. 20 stycznia 2003 gra pojawia się również w serii Tanie Granie.
Poza nimi wymienić możemy także wydania budżetowe z innych krajów, jak np. premierowe amerykańskie wydanie w ramach wspomnianej wcześniej serii Anytime anywhere 20bucks, sprzedawanej za $20 (82 zł), gdzie gra sprzedawana była w małym kartonowym pudełku, czeskie wydania w ramach czasopism Game4U (299 Kč - 33 zł) i Score (199 Kč), brytyjskie wydanie budżetowej serii Sold Out, jego niemiecki odpowiednik redfly, czy francuskie White Label oraz Objectif Jeux (Micro Application).
Screen
Poniżej tabela z cenami części wydań budżetowych.
| Nazwa | Polska | Czechy | USA | UK |
| eXtra Gra (Premierowe, 2001.10.16) | 29.90 zł | |||
| Anytime anywhere 20bucks (Premierowe, 2001.12.03) | $20 (82 zł) | |||
| eXtra Klasyka (2002.05.22) | 19.90 zł | |||
| Świat Gier Komputerowych 11/02 (2002.10.24) | 16.90 zł | |||
| Tanie Granie (2003.01.20) | 9.99 zł | |||
| Gry Komputerowe 102 11-12/2003 (2003.12.06) | 8.99 zł | |||
| Play PC 06/2004 (2004.05.20) | 11.90 zł | |||
| Game4U #22 (2002.09.10) | 299 Kč (33 zł) | |||
| Score 134 (2005) | 199 Kč | |||
| Sold Out (2004) | £4.99 |
Ceny wydań cyfrowych:
Obecnie wydania fizyczne gry nie są już dostępne z pierwszej ręki, jednak można ją zakupić w większości dużych sklepów cyfrowej dystrybucji - czasami nawet w promocyjnej cenie sięgającej zaledwie 1 zł, czyli za równowartość anegdotycznej "puszki Coca-Coli" z lat '90.
Regularne ceny wydań cyfrowych:
Pierwszą platformą dystrybucji cyfrowej, na jakiej pojawia się Original War, był czeski sklep SprocketIDEA - należącym do IDEA Games (koalicji czeskich deweloperów gier, którego c złonkiem w tamtym okresie był także Altar Games). Gra 5 czerwca 2007 trafia tam w cenie €14.90 z VAT (czyli 56.68 zł), z czasem cena zostaje jednak obniżona do €11.80 i taka pozostaje aż do upadłości sklepu.
Wraz z premierą portalu Good Old Games gra trafia na jego łamy, gdzie sprzedawana jest w cenie $5.99. Wtedy w ramach promocji serwisu GOG udostępniono redakcjom możliwość wybrania za darmo czterech beta kodów na gry, celem zrecenzowania usług - można więc było wybrać m.in. grę Original War. Decyzją Bohemia Interactive - obecnego wydawcy gry - z czasem jednak znika ona z oferty GOG, by 27 stycznia 2014 pojawić się na Steam za $4.99 - Steam w tym czasie nie obsługuje jeszcze polskiej waluty. Kiedy 13 listopada 2017 Steam wprowadza obsługę polskiego złotego, gra zostaje wyceniona na 18.99 zł oraz w takiej właśnie cenie dnia 10 lipca 2020 wraca także na GOG.
Screen
Niestety z przyczyn marketingowych Bohemia Interactive 25 marca 2024 podnosi ceny swoich wydań cyfrowych zarówno na Steam, jak na GOG do 42.99 zł. Powoduje to duże oburzenie wśród niektórych miłośników gry - nie tylko w Polsce. Podwyżka ta zbiega się z dodaniem 8 kwietnia 2024 Original War do pakietu "Strategy Pack" - zawierającego także grę Silica - i doprowadza do tego, że cyfrowe wydanie kosztuje obecnie więcej, niż big box z 2001 roku.
Poniżej, jak z czasem kreowały się ceny cyfrowych wydań w obrębie wybranych walut.
| PLN | EUR | GBP | USD | CZK | |
| Steam 2014.01.27 (Premiera) | €4.49 | £3.99 | $4.99 | ||
| Steam 2017.11.13 (Wprowadzenie PLN na Steam) | 18.99 zł | €4.49 | £3.99 | $4.99 | |
| Steam 2024.03.25 (Podwyżka cen Bohemia) | 42.99 zł | €9.99 | £8.99 | $9.99 | |
| GOG 2008 (Premiera) | $5.99 | ||||
| GOG 2020.07.10 (Powrót na GOG) | 18.99 zł | €4.49 | £3.99 | $4.99 | |
| GOG 2024.03.25 (Podwyżka cen Bohemia) | 42.99 zł | €9.99 | £8.99 | $9.99 | |
| SprocketIDEA 2007.06.05 | 56.68 zł (incl. VAT) | €12.50 (€14.90 incl. VAT) | £ 10 (incl. VAT) | 422.58 Kč (incl. VAT) | |
| SprocketIDEA 2007.12 | €9.90 (€11.80 incl. VAT) |
Aktualne oraz historycznie najniższe ceny Steam:
Warto także wspomnieć, jak obecnie kreują się ceny cyfrowych wydań i jakie w danych krajach występowały najniższe historycznie wartości. Informacje stworzone w oparciu o platformę Steam, w podziale na obsługiwane tam kraje. Kolejność od cen najwyższych, do najniższych, w przeliczeniu na złotówki - dane na dzień 5 czerwca 2025.
| Waluta | Aktualna cena | Najniższa cena |
| Frank szwajcarski | CHF 11.50 (52.57 zł) | CHF 1.00 (4.57 zł) [-80%] |
| Funt brytyjski | £8.99 (45.71 zł) | £0.79 (4.01 zł) [-80%] |
| Colon kostarykański | ₡6000 (44.25 zł) | ₡600 (4.42 zł) [-80%] |
| Polski złoty | 42.99 zł (42.99 zł) | 3.79 zł (3.79 zł) [-80%] |
| Euro | €9.99 (42.74 zł) | €0.89 (3.80 zł) [-80%] |
| Rial katarski | 39.99 QR (41.14 zł) | 3.99 QR (4.10 zł) [-80%] |
| Korona norweska | 109.50 kr (40.60 zł) | 7.20 kr (2.67 zł) [-80%] |
| Rial saudyjski | 39.90 SR (39.88 zł) | 3.80 SR (3.79 zł) [-80%] |
| Nowy izraelski szekel | ₪36.90 (39.81 zł) | ₪3.69 (3.98 zł) [-80%] |
| Dirham Zjednoczonych Emiratów Arabskich | 39.00 AED (39.81 zł) | 3.80 AED (3.87 zł) [-80%] |
| Dinar kuwejcki | 3.25 KD (39.79 zł) | 0.32 KD (3.91 zł) [-80%] |
| Dolar Hongkongu | HK$ 79.00 (37.75 zł) | HK$ 7.80 (3.72 zł) [-80%] |
| Dolar amerykański | $9.99 (37.45 zł) | $0.99 (3.71 zł) [-80%] |
| WNP - dolar amerykański | $9.99 (37.45 zł) | $0.99 (3.71 zł) [-80%] |
| Azja Południowa - dolar amerykański | $9.99 (37.45 zł) | $0.99 (3.71 zł) [-80%] |
| Dolar tajwański | NT$ 299 (37.43 zł) | NT$ 29 (3.63 zł) [-81%] |
| Jen japoński | ¥1400 (36.62 zł) | ¥99 (2.58 zł) [-80%] |
| Dolar australijski | A$ 14.90 (36.32 zł) | A$ 1.50 (3.65 zł) [-80%] |
| Dolar nowozelandzki | NZ$ 15.99 (36.18 zł) | NZ$ 1.19 (2.69 zł) [-80%] |
| Dolar kanadyjski | CDN$ 12.99 (35.62 zł) | CDN$ 1.09 (2.98 zł) [-80%] |
| Dolar singapurski | S$11.99 (34.96 zł) | S$1.20 (3.49 zł) [-80%] |
| Baht tajlandzki | ฿299.00 (34.42 zł) | ฿31.80 (3.66 zł) [-80%] |
| Won południowokoreański | ₩ 12000 (33.10 zł) | ₩ 1180 (3.25 zł) [-80%] |
| Dong wietnamski | 230000₫ (33.04 zł) | 24000₫ (3.44 zł) [-80%] |
| Peso meksykańskie | Mex$ 159.99 (31.23 zł) | Mex$ 12.59 (2.45 zł) [-80%] |
| Juan chiński | ¥58 (30.27 zł) | ¥5 (2.60 zł) [-83%] |
| Ameryka Łacińska i Karaiby - dolar amerykański | $7.99 (29.96 zł) | $0.79 (2.96 zł) [-80%] |
| MENA - dolar amerykański | $7.99 (29.96 zł) | $0.79 (2.96 zł) [-80%] |
| Peso urugwajskie | $U329 (29.64 zł) | $U29 (2.61 zł) [-81%] |
| Peso filipińskie | ₱419.95 (28.30 zł) | ₱41.99 (2.83 zł) [-80%] |
| Rubel rosyjski | 590 ₽ (27.98 zł) | 19 ₽ (0.90 zł) [-81%] |
| Ringgit malezyjski | RM31.50 (27.88 zł) | RM3.10 (2.74 zł) [-80%] |
| Rupia indonezyjska | Rp 119999 (27.61 zł) | Rp 11499 (2.64 zł) [-80%] |
| Peso kolumbijskie | COL$ 29900 (27.37 zł) | COL$ 2980 (2.72 zł) [-80%] |
| Tenge kazachskie | 3700₸ (27.19 zł) | 370₸ (2.71 zł) [-80%] |
| Rand Republiki Południowej Afryki | R 129.00 (27.17 zł) | R 13.80 (2.90 zł) [-80%] |
| Real brazylijski | R$ 39.99 (26.62 zł) | R$ 1.69 (1.12 zł) [-80%] |
| Rupia indyjska | ₹ 599 (26.20 zł) | ₹ 59 (2.58 zł) [-80%] |
| Hrywna ukraińska | 269₴ (24.34 zł) | 27₴ (2.44 zł) [-81%] |
| Peso chilijskie | CLP$ 6000 (23.98 zł) | CLP$ 600 (2.39 zł) [-80%] |
| Sol peruwiański | S/.14.95 (15.47 zł) | S/.2.99 (3.09 zł) [-80%] |
Jak z powyższej tabeli wynika, wartość w krajach o najniższym wskaźniku cen stanowi zaledwie 29.42% z najdroższych rynków. Niestety dysproporcje cen wszystkich gier na Steam, między poszczególnymi krajami, są bardzo duże. Polska (jak w większości pozycji na Steam) jest wśród krajów, mających jedne z najwyższych cen. Mimo to gra często dostępna jest w promocji, gdzie tanio można ją nabyć za 8.59 zł - niegdyś 3.79 zł.
Najniższa historycznie cena GOG:
Omawiając najniższe historycznie ceny na Steam, warto wspomnieć także o tych na GOG. Poniżej więc zestawienie także dla tej platformy.
| EUR | USD | GBP | PLN |
| €0.89 | $0.99 | £0.79 | 3.69 zł |
Resellerzy:
Poza oficjalnymi cyfrowymi platformami sprzedażowymi, gra Original War pojawiała się także na różnego rodzaju portalach prowadzących odsprzedaż kluczy aktywacyjnych. W przypadku tego typu działalności najniższe ceny warte odnotowania pojawiły się w ramach akcji promocyjnych portalu GAMIVO, gdzie kilka razy gra z użyciem kodu promocyjnego dostępna była w cenie €0.04 (m.in. 2019.08.18), €0.01 (dnia 2020.09.09) lub w przypadku pakietów losowych gier - za darmo (np. w 2019 roku, w ramach cyklicznych akcji "Massive Ultimate GAMIVO Clarence").
Screen
Ceny premierowych wydań, a siła nabywcza waluty danego kraju:
Tak właśnie kreowały się ceny wydań względem poszczególnych rynków. Nic jednak one nam nie dają, póki nie zestawimy ich z siłą nabywczą pieniądza w przedstawianym okresie. Poniżej zestawienie ceny premierowych wydań Original War, z najniższą krajową występującą ówcześnie na obszarze danego państwa. Celem ujednolicenia danych, za okres porównawczy przyjmuję dzień pierwotnej premiery gry, czyli 15 czerwca 2001.
Poniżej, jak wyglądał udział cen wydań premierowych (również tych budżetowych), w stosunku do płacy minimalnej w badanym okresie.
Wydania premierowe:
| UK | Francja | Czechy | Australia | |
| Płaca minimalna (2001) | £610 | FRF 6631.01 | 5000 Kč | $1772.60 |
| Średni kurs walut (2001.06.15) | 5.54 zł | 0.52 zł | 0.10 zł | 2.08 zł |
| Płaca minimalna 2001 w PLN | 3378.91 zł | 3440.17 zł | 500.50 zł | 3685.59 zł |
| Cena premierowego wydania | £29.99 | FRF 300.00 | 899 Kč | $79.95 |
| Udział ceny w płacy minimalnej | 4.92% | 4.52% | 17.98% | 4.51% |
Budżetowe wydania premierowe:
| Polska | USA | |
| Płaca minimalna (2001) | 559.12 zł netto 760 zł brutto | $893 |
| Średni kurs walut (2001.06.15) | - | 3.94 zł |
| Płaca minimalna 2001 w PLN | 760 zł | 3522.08 zł |
| Cena premierowego wydania | 29.90 zł | $20 |
| Udział ceny w płacy minimalnej | 3.93% | 2.24% |
Pod względem ceny do siły nabywczej pieniądza, najgorzej wypadają tutaj Czechy. Wspomnieć należy jednak, iż porównanie cen do płacy minimalnej brutto stanowi bardzo uproszczony model, całościowo nieodzwierciedlający siły nabywczej pieniądza, na którą wpływa także wiele innych czynników. Wspomniana wyżej płaca minimalna w Czechach także jest wyłącznie daną statystyczną, ponieważ realna płaca minimalna w tym kraju wprowadzona ustawowo zostaje wraz z 2005 rokiem (nie odbiegając jednak mocno, mimo upływu lat, od powyższych wartości).
Polska, mimo drastycznie niskiej ceny, jak na gry w tamtym okresie, uzyskuje zbliżone wskaźniki do innych państw, z racji niskiego poziomu obowiązującej wtedy płacy minimalnej. Niewątpliwie był to istotny czynnik dla popularności legalnej dystrybucji gry, gdy inne tytuły AAA dostępne były u nas w cenie 129-149 zł (czyli nawet 19.6% udziału ceny w płacy minimalnej brutto oraz aż 26.65% netto). Gdyby gra pojawiła się wtedy w pełnej cenie, jedynie w sklepach komputerowych, zakup jej legalnych kopii mógłby nie być tak popularny.
Podsumowanie:
Gra Original War w większości krajów, przez cały ten czas, dostępna była w przystępnej cenie. Szczególnie w odniesieniu do Polski, gdzie na premierę pojawia się w bardzo niskiej kwocie 29.90 zł - w dużym pudełku, a niedługo później wielokrotnie wznawiana zostaje w ramach licznych budżetowych wydań i czasopism - dostępnych nawet w cenie 8.99 zł. Schodząc ze sklepowych półek, nabywana była z drugiej ręki w cenie 5 zł. Po wejściu do międzynarodowej cyfrowej dystrybucji, duża część użytkowników miała także możliwość otrzymania jej za 0 zł w losach promocyjnych lub w normalnej sprzedaży, za jedyne €0.01 - czyli 0.04 zł. Niewątpliwie wpływało to na jej przystępność oraz dostępność dla potencjalnych odbiorców.
Obecnie gra drożeje do kwoty 42.99 zł na Steam lub GOG. Nadal jednak można dostać ją w promocji, za jedyne 8.59 zł, co wciąż stanowi znakomitą cenę względem jakości produktu. Z czasem fizyczne wydania z drugiej ręki także zanotowały wzrosty cen, co wynikało m.in. ze zmniejszenia się ich dostępności na poszczególnych rynkach.
